Thiết bị neo (Anchor devices) là thành phần cốt lõi trong hệ thống chống rơi ngã cá nhân (HTCRN), đóng vai trò làm điểm cố định để kết nối dây cứu sinh, dây đỡ người hoặc các thiết bị hấp thụ năng lượng. Nếu thiết bị neo không đảm bảo chất lượng hoặc lắp đặt sai, toàn bộ hệ thống chống rơi sẽ mất tác dụng, gây hậu quả nghiêm trọng cho người lao động.

Tiêu chuẩn áp dụng cho thiết bị neo gồm:

• TCVN 8205:2009 – Dụng cụ neo một điểm.
• BS EN 795:2012 – Thiết bị neo cá nhân trong hệ thống bảo vệ chống rơi.
• TCVN 7802-4:2008 – Đối với thiết bị neo dạng đường ray/dây cứu sinh thẳng đứng.

2. Phân tích kỹ thuật thiết bị neo

2.1. Phân loại thiết bị neo

Theo EN 795:2012, thiết bị neo chia làm 5 loại:

2.2. Yêu cầu kỹ thuật

• Tải trọng động tối thiểu: Thiết bị phải chịu được xung lực ≥ 12 kN (theo TCVN 8205).
• Tải trọng tĩnh: Phải giữ được người treo lơ lửng 100 kg với tải ≥ 1,0 kN.
• Vật liệu: Thép mạ kẽm hoặc hợp kim không gỉ, chống ăn mòn (phải đạt chuẩn ISO 9227 – Salt Spray Test).
• Kết cấu: Không biến dạng sau thử nghiệm kéo và va đập. Các mối hàn phải được kiểm tra siêu âm hoặc từ tính.

2.3. Điều kiện sử dụng

• Dùng cho một người duy nhất (trừ khi có chứng nhận dùng đa người – EN 795 + TS 16415).
• Không dùng chung cho người và thiết bị cứu hộ nếu không được thiết kế riêng.
• Phải ghi nhãn đầy đủ: nhà sản xuất, mã sản phẩm, năm sản xuất, loại thiết bị neo, giới hạn tải.

3. Kỹ thuật kiểm tra thiết bị neo

3.1. Kiểm tra hình thức (trước khi lắp đặt hoặc sử dụng)

• Không nứt, gãy, biến dạng vật liệu.
• Mối hàn liền mạch, không có bọt khí hay vết nứt.
• Bề mặt không có vết rỉ, sứt mạ kẽm, xước lớn hoặc ăn mòn.

3.2. Kiểm tra kết cấu lắp đặt

• Đảm bảo thiết bị được lắp đúng góc nghiêng, chiều hướng lực tác động (theo hướng rơi).
• Tấm gắn (base plate) phải bám toàn bộ bề mặt kết cấu.
• Bu lông, đinh nở neo phải siết đúng lực, có kiểm tra mô-men xoắn bằng thiết bị đo.

3.3. Kiểm tra cơ học (định kỳ)

Kiểm tra cơ học là bước đánh giá khả năng chịu lực thực tế của thiết bị neo sau một thời gian sử dụng hoặc trước khi tái sử dụng sau sự cố. Được thực hiện tối thiểu mỗi 12 tháng, hoặc theo chu kỳ rút ngắn khi thiết bị hoạt động trong môi trường khắc nghiệt (nắng nóng, ăn mòn hóa chất, rung động…).

3.3.1. Chuẩn bị kiểm tra

• Thu thập tài liệu kỹ thuật gốc (bản vẽ, mô-men siết, giới hạn tải).
• Xác định loại thiết bị và vật liệu lắp đặt.
• Đảm bảo thiết bị đo đã được hiệu chuẩn: máy thử kéo tải, cờ lê lực, thiết bị đo rung hoặc chuyển vị.

3.3.2. Nội dung kiểm tra

3.3.3. Quy trình thực hiện

1. Lập biên bản hiện trạng ban đầu, chụp ảnh trước kiểm tra.
2. Lắp thiết bị thử tải vào điểm neo theo hướng lực rơi.
3. Tăng tải dần đến 12 kN, giữ trong 180 giây.
4. Quan sát, ghi nhận biến dạng (nếu có).
5. Kết thúc, ghi nhận kết quả và đánh giá: Đạt/Không đạt.

3.3.4. Người thực hiện kiểm tra

• Kỹ thuật viên được đào tạo về kiểm định an toàn thiết bị nâng.
• Có hiểu biết về hệ thống chống rơi ngã và thiết bị bảo hộ cá nhân.
• Có chứng chỉ ISO/IEC 17065 hoặc thuộc tổ chức được ủy quyền.

4. Quy trình kiểm tra thiết bị neo định kỳ

Tần suất kiểm tra:

• Kiểm tra định kỳ: 6 tháng/lần.
• Kiểm tra đột xuất: Sau mưa bão, va chạm mạnh hoặc khi nghi ngờ có hư hỏng.

5. Kết luận và khuyến nghị

Thiết bị neo là mắt xích gốc rễ trong toàn bộ hệ thống bảo hộ chống rơi. Một điểm neo sai có thể phá hỏng cả hệ thống an toàn. Do đó:

✅ Chỉ sử dụng thiết bị có chứng nhận hợp quy, đạt chuẩn quốc tế.
✅ Lắp đặt đúng kỹ thuật, có sự tham gia của chuyên gia hoặc đơn vị kiểm định.
✅ Kiểm tra định kỳ và lập hồ sơ thiết bị để quản lý vòng đời sử dụng.
✅ Đào tạo người sử dụng và người giám sát nhận biết lỗi kỹ thuật cơ bản.

Liên hệ TCS Hà Nội để được tư vấn chi tiết về các giải pháp an toàn lao động và thiết bị chống rơi ngã đạt chuẩn QCVN 23:2014/BLĐTBXH. Gọi ngay Hotline: 097 470 6064 để nhận hỗ trợ về thiết bị bảo hộ, dịch vụ kiểm định, và đào tạo an toàn lao động. Đặt an toàn lên hàng đầu để bảo vệ người lao động và tối ưu hóa hiệu quả công việc!